Ο Νέος Κανονισμός της ΕΕ για τις Αγορές Κρυπτο-στοιχείων (“MiCAR”)

Στις 16 Μαΐου 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξέδωσε τον πολυαναμενόμενο Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1114 για τις αγορές κρυπτο-στοιχείων («MiCAR» ή «Πράξη»), ο οποίος θεσπίζει ένα συνολικό πλαίσιο για τις αγορές κρυπτο-στοιχείων εντός της Ένωσης.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο MiCAR αποτελεί την πιο προηγμένη νομοθεσία για τα κρυπτο-στοιχεία έως σήμερα. Η Πράξη θεσπίζει ένα ολοκληρωμένο σύνολο απαιτήσεων για τη ρύθμιση της προληπτικής εποπτείας και της δραστηριοποίησης όσων εκδίδουν και προσφέρουν κρυπτο-στοιχεία και όσων είναι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων. Παρέχει επίσης εκτεταμένες ρυθμιστικές εξουσίες στις εποπτικές αρχές για τη διασφάλιση της σταθερότητας έναντι της εγγενούς μεταβλητότητας των αγορών κρυπτο-στοιχείων.

Ο MiCAR αποτελεί θεμελιώδες μέρος του “Πακέτου Ψηφιακής Χρηματοοικονομικής”, ενός συνόλου πολιτικών και νομοθετικών μέτρων που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2020, με στόχο i) την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας της Ευρώπης στον χρηματοπιστωτικό τομέα· ii) την παροχή στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις περισσότερων επιλογών όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις σύγχρονες λύσεις πληρωμών· και iii) τη διασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Η Πράξη αποσκοπεί στη στήριξη της καινοτομίας και του θεμιτού ανταγωνισμού, διασφαλίζοντας παράλληλα την ακεραιότητα των αγορών κρυπτο-στοιχείων και ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των κατόχων κρυπτο-στοιχείων. Για τον σκοπό αυτό, αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα στους παρόχους υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε διασυνοριακή βάση και να διευκολύνει την πρόσβασή τους σε τραπεζικές υπηρεσίες, ώστε να μπορούν να ασκούν ομαλά τις δραστηριότητές τους. 

1. Πεδίο εφαρμογής

Το υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής του MiCAR περιλαμβάνει:

• Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εκδίδουν κρυπτο-στοιχεία («εκδότες»)·
• Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προσφέρουν κρυπτο-στοιχεία στο κοινό («προσφέροντες»)·
• Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που παρέχουν μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες σε επαγγελματική βάση: i) τη φύλαξη και διαχείριση κρυπτο-στοιχείων για λογαριασμό τρίτων· ii) τη λειτουργία διαπραγμάτευσης κρυπτο-στοιχείων· iii) πλατφόρμας την ανταλλαγή κρυπτο-στοιχείων με χρηματικά ποσά· iv) την ανταλλαγή κρυπτο-στοιχείων με άλλα κρυπτο-στοιχεία· v) την εκτέλεση εντολών για λογαριασμό τρίτων· vi) την τοποθέτηση κρυπτο-στοιχείων· vii) τη μεταβίβαση κρυπτο-στοιχείων για λογαριασμό τρίτων· viii) τη λήψη και διαβίβαση εντολών για λογαριασμό τρίτων· ix) την παροχή συμβουλών σχετικά με κρυπτο-στοιχεία· x) την παροχή διαχείρισης χαρτοφυλακίου κρυπτο-στοιχείων («πάροχοι υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων»).

Το πεδίο εφαρμογής του MiCAR εκτείνεται στις ακόλουθες κατηγορίες κρυπτο-στοιχείων:

• Η γενική κατηγορία κρυπτο-στοιχείων, δηλαδή i) ψηφιακές αναπαραστάσεις αξίας ή δικαιώματος, ii) που μπορούν να μεταβιβάζονται και να αποθηκεύονται ηλεκτρονικά, iii) με τη χρήση τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (“distributed ledger”) ή παρόμοιας τεχνολογίας·
• κρυπτο-στοιχεία αγοράς υπηρεσίας, δηλαδή κρυπτο-στοιχεία που προορίζονται να παρέχουν ψηφιακή πρόσβαση αποκλειστικά σε προϊόν ή υπηρεσία που παρέχεται από τους εκδότες τους·
• κρυπτο-στοιχεία ηλεκτρονικού χρήματος («EMT»), δηλαδή κρυπτο-στοιχεία που επιδιώκουν να διατηρήσουν σταθερή αξία με αναφορά στην αξία ενός επίσημου νομίσματος·
• κρυπτο-στοιχεία με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων («ART»), δηλαδή κρυπτο-στοιχεία που δεν είναι EMT και επιδιώκουν να διατηρήσουν σταθερή αξία με αναφορά σε άλλη αξία ή δικαίωμα ή συνδυασμό αυτών, συμπεριλαμβανομένων ενός ή περισσότερων επίσημων νομισμάτων·

Ο MiCAR δεν εφαρμόζεται σε i) κρυπτο-στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα, καταθέσεις, κεφάλαια ή τιτλοποιήσεις· ii) Μη Εναλλάξιμα Κρυπτοπαραστατικά («NFTs»)· iii) ενδοομιλικές υπηρεσίες κρυπτο-στοιχείων· και iv) κρυπτο-στοιχεία που εκδίδονται από κεντρικές τράπεζες ή δημόσιες αρχές.

Το κανονιστικό πλαίσιο του MiCAR είναι δομημένο ως εξής:

• Ρύθμιση των εκδοτών κρυπτο-στοιχείων εκτός των EMT & ARTs (τίτλος II της Πράξης)·
• Ρύθμιση των εκδοτών ARTs (τίτλος III της Πράξης)·
• Ρύθμιση των εκδοτών EMTs (τίτλος IV της Πράξης)·
• Ρύθμιση των εκδοτών σημαντικών ARTs & EMT (τίτλοι III &; IV της Πράξης)·
• Αδειοδότηση και ρύθμιση των παρόχων υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων (τίτλος V της Πράξης)·
• Πρόληψη και απαγόρευση της κατάχρησης αγοράς κρυπτο-στοιχείων (τίτλος VI της Πράξης)·
• Πλαίσιο εποπτείας της Πράξης (τίτλος VII της Πράξης)·

2. Ρύθμιση των εκδοτών κρυπτο-στοιχείων εκτός των EMTs & ARTs

Σύμφωνα με τον MiCAR, η δημόσια προσφορά στην ΕΕ κρυπτο-στοιχείων που δεν συνιστούν EMT ή ART ή η εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης κρυπτο-στοιχείων υπόκειται στις ακόλουθες βασικές απαιτήσεις:

• Δημόσια έκδοση “λευκού βιβλίου” σύμφωνα με τις απαιτήσεις περιεχομένου και μορφής που ορίζονται στο MiCAR και κοινοποίηση στις εποπτικές αρχές.
• Συμμόρφωση με κανονιστικές απαιτήσεις καθώς και πρόσθετες υποχρεώσεις όσον αφορά τις διαφημιστικές ανακοινώσεις·
• Συμπερίληψη στις Λευκές Βίβλους πληροφορίες σχετικά με τις κύριες δυσμενείς επιπτώσεις του κρυπτο-στοιχείου στο κλίμα και το περιβάλλον·
• Υποχρεώσεις διαφάνειας κατά τη διαφήμιση της δημόσιας προσφοράς ή διαπραγμάτευσης του κρυπτο-στοιχείου·
• Υποχρέωση των εκδοτών να ικανοποιούν το δικαίωμα των κατόχων για υπαναχώρηση εντός 14 ημερών από την απόκτηση του κρυπτο-στοιχείου·
• Υποχρέωση να ενεργούν με έντιμο, δίκαιο και επαγγελματικό τρόπο, να ενεργούν προς το βέλτιστο συμφέρον των κατόχων κρυπτο-στοιχείων, χωρίς σύγκρουση συμφερόντων, και να διατηρούν όλα τα συστήματα και τα πρωτόκολλα πρόσβασης ασφαλείας σύμφωνα με τα κατάλληλα πρότυπα της ΕΕ.

3. Ρύθμιση των εκδοτών ARTs & EMTs

Η προσφορά ARTs ή EMTs στο κοινό ή η επιδίωξη της εισδοχής τους σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης στην ΕΕ υπόκειται καταρχήν σε προηγούμενη έγκριση. Η άδεια χορηγείται από τις εθνικές εποπτικές αρχές της καταστατικής έδρας του προσφέροντος εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή της αίτησης. Η άδεια αυτή ισχύει για ολόκληρη την Ένωση και επιτρέπει στους εκδότες ARTs ή EMTs να προσφέρουν στο κοινό το ψηφιακό κέρμα ή να επιδιώξουν την εισαγωγή του προς διαπραγμάτευση.

Ομοίως με την έκδοση κρυπτο-στοιχείων εκτός των EMTs ή των ARTs, η δημόσια προσφορά EMTs ή ARTs στην ΕΕ ή η εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση σε πλατφόρμα διαπραγμάτευσης κρυπτο-στοιχείων υπόκειται σε δημόσια έκδοση λευκού βιβλίου σύμφωνα με τις απαιτήσεις περιεχομένου και μορφής που ορίζονται στο MiCAR και στην κοινοποίηση στις εποπτικές αρχές σχετικά με το περιεχόμενό του και να το δημοσιεύουν μαζί με άλλες επικοινωνίες μάρκετινγκ.

Επιπλέον, οι εκδότες EMTs ή ARTs υποχρεούνται:

• να ενεργούν καλή τη πίστη, να απέχουν από παραπλανητικές πρακτικές και, γενικά, να ενεργούν προς το βέλτιστο συμφέρον των κατόχων κρυπτο-στοιχείων·
• να κάνουν τις διαφημιστικές ανακοινώσεις τους ευδιάκριτες και να συνάδουν με τη Λευκή Βίβλο·
• να δημοσιεύουν στον ιστότοπό τους την εγκεκριμένη Λευκή Βίβλο και τις διαφημιστικές ανακοινώσεις τους·
• τουλάχιστον κάθε μήνα να γνωστοποιούν στον ιστότοπό τους το ποσό των κρυπτο-στοιχείων σε κυκλοφορία, καθώς και την αξία και τη σύνθεση των αποθεματικών περιουσιακών στοιχείων·
• να συμμορφώνονται με το δικαίωμα των κατόχων να υπαναχωρήσουν εντός 14 ημερών από την λήψη του κρυπτο-στοιχείου·
• να ενσωματώσουν εσωτερικές διαδικασίες διεκπεραίωσης καταγγελιών·
• να θεσπίσουν διαδικασίες για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη γνωστοποίηση συγκρούσεων συμφερόντων·
• να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές τους για τυχόν αλλαγές στο διοικητικό τους όργανο·
• να διαθέτουν άρτιες ρυθμίσεις διακυβέρνησης, όπως σαφή οργανωτική δομή, ικανά μέλη στη διοίκηση, πολιτική επιχειρησιακής συνέχειας κ.λπ.·
• να μην χορηγούν τόκους στους κατόχους·
• διαθέτουν πολιτικές για την εξαργύρωση των κρυπτο-στοιχείων με σκοπό την παροχή αποζημίωσης στους κατόχους, σε περίπτωση αφερεγγυότητάς τους.

Οι εκδότες EMTs ή ARTs υπόκεινται επίσης σε υποχρεώσεις προληπτικής εποπτείας όσον αφορά τη διατήρηση i) ιδίων κεφαλαίων τουλάχιστον ίσων με (α) 350.000 ευρώ ή (β) 2% του μέσου ποσού των αποθεματικών ή (γ) το 1/4 των παγίων εξόδων του προηγούμενου έτους, ανάλογα με το ποιο είναι υψηλότερο και (ii) αποθεματικών νομικά και λειτουργικά διαχωρισμένων από την περιουσία τους, καθώς και από τα αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία άλλων κρυπτο-στοιχείων, και τελούν υπό διαχείριση βάσει συγκεκριμένων πολιτικών, διαδικασιών και συμβατικών ρυθμίσεων φύλαξης.

Λόγω του γεγονότος ότι τα EMTs θεωρούνται ηλεκτρονικό χρήμα κατά την έννοια της Οδηγίας για το ηλεκτρονικό χρήμα («EMD») και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, η MiCAR προβλέπει πρόσθετες υποχρεώσεις για τους εκδότες EMTs, οι οποίες λειτουργούν ως lex specialis έναντι της EMD. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του MiCAR:

• οι εκδότες πρέπει να έχουν λάβει άδεια λειτουργίας ως ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος βάσει της EMD ή ως πιστωτικά ιδρύματα·
• η έκδοση EMTs απαιτείται να πραγματοποιείται στην ονομαστική αξία κατά την παραλαβή των κεφαλαίων·
• οι κάτοχοι μπορούν ανά πάσα στιγμή να εξαργυρώσουν την αξία των EMTs σε μετρητά ή με μεταφορά πίστωσης.
• η εξαργύρωση EMTs δεν υπόκειται σε τέλος·
• τα ποσά που λαμβάνονται ως αντάλλαγμα για τα EMTS επενδύονται μόνο σε ασφαλή περιουσιακά στοιχεία χαμηλού κινδύνου ή κατατίθενται σε χωριστό λογαριασμό πιστωτικού ιδρύματος. Τουλάχιστον το 30% των κεφαλαίων πρέπει να είναι καταθέσεις.

4. Ρύθμιση των εκδοτών «Σημαντικών ARTs & EMTs»

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών («ΕΑΤ») εξουσιοδοτείται να χαρακτηρίζει τα ARTs ή EMTs ως «σημαντικά» βάσει, μεταξύ άλλων, ορισμένων κριτηρίων, όπως i) ο αριθμός των κατόχων κρυπτο-στοιχείων· ii) ο αριθμός και η αξία των συναλλαγών· iii) η αξία των κρυπτο-στοιχείων που εκδόθηκαν· iv)
η σημασία των δραστηριοτήτων· v) η συνδεσιμότητά τους με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Στην περίπτωση αυτή, οι εκδότες σημαντικών ARTs ή EMTs θα υπόκεινται στις ακόλουθες πρόσθετες απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας βάσει του MiCAR:

• ύπαρξη πολιτικής διαχείρισης ρευστότητας και προσομοιώσεις ακραίων σεναρίων ρευστότητας·
• υιοθέτηση πολιτικής αποδοχών που προωθεί την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων·
• εγγύηση ότι τα κρυπτο-στοιχεία μπορούν να φυλάσσονται από διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων·
• ενισχυμένη εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και τις εθνικές αρμόδιες αρχές.

5. Αδειοδότηση και ρύθμιση της λειτουργίας του παρόχων υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων («ΠΥΚΣ»)

Οι υπηρεσίες κρυπτο-στοιχείων παρέχονται εντός της ΕΕ μόνο από νομικά πρόσωπα που έχουν καταστατική έδρα σε κράτος μέλος της Ένωσης και έχουν λάβει σχετική άδεια από την αρμόδια εποπτική αρχή της καταστατικής έδρας.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης, οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων («ΠΥΚΣ») πρέπει να παρέχουν εκτενείς πληροφορίες σχετικά με τις λειτουργίες και τις εσωτερικές δομές τους (π.χ. εσωτερικοί μηχανισμοί ελέγχου κινδύνων, συμμόρφωση για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες κ.λπ.).

Μετά την έγκριση τους, οι ΠΥΚΣ μπορούν νομίμως να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε άλλα κράτη μέλη μέσω του ‘καθεστώτος διαβατηρίου’ της MiCAR, εφόσον παρέχουν τις απαιτούμενες πληροφορίες στην εποπτική αρχή του κράτους μέλους έδρας τους.

Όλες οι κατηγορίες ΠΥΚΣ έχουν τις ακόλουθες γενικές υποχρεώσεις βάσει του MiCAR:

• υποχρέωση να συμπεριφέρονται έντιμα, δίκαια, επαγγελματικά και προς το συμφέρον των πελατών τους.
• υποχρέωση να υπάρχουν, ανά πάσα στιγμή, προληπτικές διασφαλίσεις ίσες με το μεγαλύτερο από τα ακόλουθα ποσά: α) το ποσό των μόνιμων ελάχιστων κεφαλαιακών απαιτήσεων που ορίζονται από το MiCAR, ή (β) το ένα τέταρτο των παγίων εξόδων του προηγούμενου έτους, που επανεξετάζονται ετησίως·
• υποχρέωση δημοσιοποίησης πληροφοριών σχετικά με τις κύριες δυσμενείς επιπτώσεις των κρυπτο-στοιχείων στο κλίμα και το περιβάλλον·
• υποχρέωση θέσπισης πλαισίου διακυβέρνησης, ιδίως σε σχέση με τα διευθυντικά στελέχη και τις πολιτικές και διαδικασίες που διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τον νόμο·
• δέσμευση για την ασφαλή φύλαξη κρυπτο-στοιχείων και κεφαλαίων πελατών·
• καθιέρωση εσωτερικών διαδικασιών διεκπεραίωσης καταγγελιών·
• εντοπισμός, πρόληψη, διαχείριση και γνωστοποίηση συγκρούσεων συμφερόντων·
• υποχρέωση για τη διαχείριση συμφωνιών εξωτερικής ανάθεσης·
• πολιτικές σχετικά με το δικαίωμα εξαργύρωσης των κατόχων σε περίπτωση αφερεγγυότητας·
• υποχρεώσεις σε περίπτωση εξαγοράς παρόχων υπηρεσιών κρυπτο-στοιχείων.

Οι ΠΥΚΣ υποχρεούνται επίσης να τηρούν αρχεία όλων των δραστηριοτήτων, εντολών και συναλλαγών για περίοδο πέντε ετών και να παρέχουν πληροφορίες στους πελάτες και τις Αρχές. Επιπλέον, πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα νομικά πρόσωπα που κατέχουν ειδικά μερίδια συμμετοχής στην ΠΥΚΣ, τις ισχύουσες ρυθμίσεις ασφάλειας συστημάτων πληροφορικής και την πολιτική αδιάλειπτης λειτουργίας.

Εκτός από τα ανωτέρω, η MiCAR προβλέπει πρόσθετες υποχρεώσεις για τους παρόχους που: i) προσφέρουν φύλαξη και διαχείριση κρυπτο-στοιχείων για λογαριασμό πελατών· ii) προσφέρουν διαχείριση της πλατφόρμας διαπραγμάτευσης κρυπτο-στοιχείων· iii) ανταλλάσσουν κρυπτο-στοιχεία με κεφάλαια ή άλλα κρυπτο-στοιχεία· iv) εκτελούν εντολές για λογαριασμό πελατών· v) τοποθετούν κρυπτο-στοιχεία· vi) λαμβάνουν και διαβιβάζουν εντολές για λογαριασμό πελατών· vii) παρέχουν συμβουλές σχετικά με κρυπτο-στοιχεία ή την διαχείριση χαρτοφυλακίου κρυπτο-στοιχείων· και viii) παρέχουν υπηρεσίες μεταβίβασης κρυπτο-στοιχείων για λογαριασμό πελατών.

Οι ΠΥΚΣ που έχουν στην Ένωση κατά μέσο όρο τουλάχιστον 15 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες σε ένα ημερολογιακό έτος, θεωρούνται ως ‘σημαντικοί ΠΥΚΣ’ και υποχρεούνται να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές τους εντός δύο μηνών από τη συμπλήρωση του προαναφερθέντος αριθμού ενεργών χρηστών. Το MiCAR υποβάλλει τους σημαντικούς ΠΥΚΣ σε αυξημένες εξουσίες έρευνας και εποπτείας από τις αρμόδιες αρχές.

6. Πρόληψη και απαγόρευση της κατάχρησης αγοράς κρυπτο-στοιχείων

Σύμφωνα με το MiCAR, οι εκδότες, οι προσφέροντες και τα πρόσωπα που επιθυμούν την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση αναρτούν και διατηρούν στον ιστότοπό τους, για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών, όλες τις πληροφορίες που πρέπει να δημοσιοποιηθούν και δεν πρέπει να συνδυάζουν τη δημοσιοποίηση εσωτερικών πληροφοριών στο κοινό με την εμπορική προώθηση των δραστηριοτήτων τους.

Επιπλέον, ο νόμος απαγορεύει τις πρακτικές εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών ή την χρησιμοποίηση προνομιακών πληροφοριών σχετικά με κρυπτο-στοιχεία με σκοπό την απόκτηση ή τη διάθεση των εν λόγω κρυπτο-στοιχείων, άμεσα ή έμμεσα, είτε για ίδιο λογαριασμό του εν λόγω προσώπου είτε για λογαριασμό τρίτου.

Απαγορεύει επίσης τη διάδοση εμπιστευτικών πληροφοριών σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, εκτός εάν η ανακοίνωση αυτή γίνεται κατά τη συνήθη άσκηση εργασίας, επαγγέλματος ή καθηκόντων.

Επιπλέον, ο νόμος απαγορεύει τη χειραγώγηση της αγοράς με τη μορφή της σύναψης συναλλαγής, εντολής διαπραγμάτευσης ή συμμετοχής σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια που είναι παραπλανητική όσον αφορά την προσφορά, τη ζήτηση ή την τιμή ενός κρυπτο-στοιχείου ή επηρεάζει την τιμή του, ενώ χρησιμοποιεί οποιαδήποτε άλλη μορφή εξαπάτησης, ή δημόσιας διάδοσης παραπλανητικών πληροφοριών.

Στο πλαίσιο αυτό, κάθε πρόσωπο που κατ' επάγγελμα διαμεσολαβεί στην κατάρτιση συναλλαγών ή εκτελεί συναλλαγές κρυπτο-στοιχείων πρέπει να διαθέτει αποτελεσματικές ρυθμίσεις, συστήματα και διαδικασίες για την πρόληψη και τον εντοπισμό καταχρήσεων της αγοράς και να κοινοποιεί κάθε εύλογη υπόνοια σχετικά με την κατάχρηση αυτή στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους της καταστατικής του έδρας.

7. Εποπτεία και Επιβολή

Οι εθνικές αρχές για την εποπτεία του MiCAR ορίζονται δυνάμει του ελληνικού νόμου που συμπληρώνει το Κανονισμό. Οι πελάτες, οι ιδιώτες ιδιώτες, οι ενώσεις καταναλωτών και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες ενώπιον των αρμόδιων αρχών σχετικά με την παραβίαση της Πράξης.

Οι εθνικές εποπτικές αρχές έχουν την εξουσία να διενεργούν επιτόπιες επιθεωρήσεις ή έρευνες, να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα, να απαιτούν από τους προσφέροντες να τροποποιούν το λευκό βιβλίο κρυπτο-στοιχείων τους ή να αναστέλλουν ή να απαγορεύουν προσφορές κρυπτο-στοιχείων, να διατάσσουν την παύση παράνομων πρακτικών ή συμπεριφορών, να εμποδίζουν τους διευθυντές να ασκούν διαχείριση επί των ΠΥΚΣ ή ακόμη και να παραπέμπουν υποθέσεις για ποινική διερεύνηση.

Σε περίπτωση παράβασης της Πράξης, οι εθνικές εποπτικές αρχές μπορούν επίσης να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις σε εποπτευόμενες οντότητες ύψους τουλάχιστον διπλάσιου του ποσού των κερδών που αποκτήθηκαν ή των ζημιών που αποφεύχθηκαν ή διοικητικές κυρώσεις έως 12,5% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών, ή ακόμη και να ανακαλέσουν την αδειοδότηση.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) διευκολύνουν και συντονίζουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών. Επιπλέον, έχουν την εξουσία να εκδίδουν τεχνικά πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές, να λαμβάνουν κατάλληλα προληπτικά μέτρα για την προστασία των πελατών και των κατόχων κρυπτο-στοιχείων, να παρεμβαίνουν προσωρινά στις αγορές σε επίπεδο ΕΕ, να λαμβάνουν μέτρα σχετικά με την κυκλοφορία, τη διαπραγμάτευση και την πώληση κρυπτονομισμάτων σε επίπεδο ΕΕ και να ασκούν αυξημένες εποπτικές εξουσίες έναντι σημαντικών προσφερόντων κρυπτο-στοιχείων και ΠΥΚΣ.

Οι εθνικές εποπτικές αρχές κοινοποιούν τα λευκά βιβλία των κρυπτο-στοιχείων α) που δεν είναι ARTs ή EMTs· β) των ARTs· γ) εκδότες EMTs· και δ) ΠΥΚΣ , στην ΕΑΚΑΑ, που τηρεί σχετικό μητρώο σε επίπεδο ΕΕ και το δημοσιοποιεί.

8. Χρονοδιάγραμμα

Ο MiCAR τίθεται σε ισχύ την 20ή ημέρα από την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και εφαρμόζεται 18 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκδίδει κατ' εξουσιοδότηση πράξεις εντός 36 μηνών από την έναρξη ισχύος της πράξης. Η ΕΑΤ και η ΕΑΚΑΑ εγκρίνουν επίσης τεχνικά πρότυπα που προσδιορίζουν τις προβλέψεις της πράξης εντός ορισμένων χρονικών πλαισίων.

Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της Πράξης, οι υποχρεώσεις του σχετικά με την προσφορά κρυπτο-στοιχείων δεν ισχύουν για όσα κρυπτο-στοιχεία προσφέρονται ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης πριν από την έναρξη ισχύος του MiCAR. Επιπλέον, οι ΠΥΚΣ που παρείχαν υπηρεσίες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία πριν από το MiCAR, μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν μέχρι να εξουσιοδοτηθούν ή για μέγιστο διάστημα 18 μηνών από την εφαρμογή του.

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1114 είναι διαθέσιμος εδώ.